محيط زندگي قزل‌آلا
با اينكه قزل‌آلا در محيط‌هاي آبي مختلفي قابل صيد است، ما در اين كتاب فقط به رودها و نهرها مي‌پردازيم. براي شناخت بهتر رفتار قزل‌آلا بايد محيط زندگي آن و جايي كه آن را مي‌توانيد پيدا كنيد را بشناسيد.
«جايي كه قزل‌آلا نيست بهترين طعمه هم كاري نمي‌تواند بكند» جد ديويس
براي اينكه مطمئن باشيد هربار مي‌توانيد قزل‌آلا بگيريد، لازم است از توانايي شناخت بخش‌هاي مختلف رودها و نهرها بهره‌مند باشيد. يك ماهيگير حرفه‌اي، مهارت بالايي در خواندن رودها دارد و با انداختن نگاهي به بخش خاصي از رودخانه مي‌تواند بگويد كه آيا در آنجا قزل‌آلايي هست يا نه و اگر نشانه‌ي مشخصي از قزل‌آلا هم نباشد، خواهد گفت كه آيا احتمال پيدا كردن آن در آن بخش از رودخانه وجود دارد يا بايد از آن بخش صرف نظر كرد. دانستن اينكه به دنبال چه هستید، با بالا بردن شانس شما براي يك صيد موفق، صید شما را بهبود مي‌بخشد.
از نقطه نظر قزل‌آلا، سه جنبه‌ي اساسي زندگي، يعني غذا، راحتي و امنیت اهميت دارد و اجزای رودخانه اين جنبه‌ها را براي او فراهم مي‌آورند.
اجزای رودخانه
محيط زندگي قزل‌آلا، روي هم رفته شامل صخره‌هاي بزرگ، برآمدگي‌ها، بسترهاي متشكل از سنگ و سنگريزه، آبگیر های عميق و كم‌عمق، آبراهه‌ها، درختان افتاده، شاخه‌ها، ريشه‌ي درختان، كناره‌هاي رودخانه، علف‌ها، ني‌ها، پل‌ها و غيره مي‌شود. هر يك از اين مشخصات به طرز نسبتاً متفاوتي با در نظر گرفتن تعدادي از عوامل، توسط قزل‌آلا مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
صخره‌ها
در آبهايي با جريان متوسط تا سريع ، اطراف صخره‌هاست. كتاب‌هاي متعددي در طول سال‌ها به اين مطلب اشاره داشته‌اند، اما در آنها فقط از ماندن قزل‌آلا در پشت صخره‌ها سخن به میان آمده است. اين كتاب‌ها به اينكه قزل‌آلاها در اين آب‌ها در جلو و كناره‌هاي صخره‌ها نیز مي‌ايستند اشاره اي نداشته اند. جلو و كناره‌هاي صخره‌ها نماي بهتري از غذايي كه از بالاي جريان همراه با آب مي‌آيد براي قزل‌آلا فراهم مي‌كند.
ديد قزل‌آلا با ايستادن در كنار يا جلوي صخره واضح‌تر از هنگامي است كه پشت صخره مي‌ايستد. چرا كه در اين موقعيت تند آب‌ها ادغام و باعث تاري صيد قزل‌آلا مي‌گردند. اين نكته‌ي با اهميتي است. اگر تنها در پشت صخره‌ها قلاب بيندازيد، ميزان شانس خود را پايين مي‌آوريد.
در جريان‌هاي متوسط آب، قزل‌آلاها در پشت صخره‌ها و نقطه‌اي كه آب‌ها در حال حركت به سمت پايين جريان به هم مي‌رسند مي‌ايستند. آب در اطراف صخره جريان دارد و محل مناسبي براي قزل‌آلاست تا بالاي سر و غذاهاي روي سطح را ببينند. در اين موقعيت، مقدار غذايي كه قزل‌آلا مي‌تواند ببيند بيشتر و تغذيه پربارتر است.
بر خلاف قزل‌آلا بروك، قهوه‌اي و رنگین كمان، قزل‌آلاي Cutthrout (كه در ايالات متحده بيشترين فراواني را دارد) شرايط آب هر چه باشد ترجيح مي‌دهد در پشت صخره‌ها بايستد.
آبگیرها
آبگیر، توده‌ي بزرگي از آب است كه از كنده شدن كف بستر رود توسط آب سرازير از يك برآمدگي به وجود مي‌آيد. آبگیر ها به خاطر ماهيت آبشاري آبي كه به آن وارد مي‌شود. از اكسيژن فراواني برخوردارند
آبگیر از قسمت هاي زير تشكيل شده است. سر آبگیر ،قسمت مياني، گرداب‌هاي كوچك (حوزه‌هاي یا گردابي)، انتهای آبگیر
سر آبگیر
سر یا قسمت جلویی آبگیر جايي است كه آب پس از گذشتن از روي برآمدگي، وارد قسمت مياني مي‌شود. قزل‌آلاها اين محل را خيلي دوست دارند. آنها با ايستادن در جلوي برآمدگي، كه عموماً لبه ی كوچكي دارد، از ديد خوبي برخودار مي‌شوند. مقداري از آبي كه به اين لبه برخورد مي‌كند بر مي‌گردد و به قزل‌آلا كمك مي‌كند جاي خود را بدون اتلاف زياد انرژي براي مبارزه با جريان حفظ كند. از آنجايي كه حفظ انرژي براي قزل‌آلاها مهم است، آنها به دنبال تمامي راه‌هاي ممكن براي نگه داشتن آن مي‌گردند.
قسمت مياني
قزل‌آلاها را در كناره‌هاي قسمت مياني آبگیر، درست بالاي سواحل شنی يا ماسه ای و يا خود آبگیر (كه در آن به دنبال غذا مي‌گردند) مي‌ايستند. به علاوه آنها در اطراف آبگیر نيز مي‌گردند. در برخي موارد، در صورتي كه آبگیر به اندازه‌ي كافي بزرگ باشد (تا تداخلي با حس قلمروطلبي قزل‌آلاها ايجاد نكند) ممكن است چند تا از آنها را در يك آبگیر ببينيد.
در هنگام ماهيگيري در قسمت مياني، به دنبال جاهايي باشيد كه آب به هم مي‌خورد و سعي كنيد ببينيد چه چيزي در آب است. از آنجا كه آبگیر ها معمولاً عميقند، ديدن درون و كف آنها اغلب دشوار است. بنابراين بايد سطح آب را زير نظر بگيريد و ببينيد آيا اجزاي داخل آبگیر از جمله صخره‌ها و برآمدگي‌هاي داخل آن مكان‌هاي مناسبي براي ايستادن قزل‌آلا هستند يا خير.
قزل‌آلاها در طول خط حبابي كه در قسمت مياني حوضچه تشكيل مي‌شود نيز ساكن مي‌شوند. در اين صورت، آب در حالي كه با حالتي آبشار مانند وارد آبگیر مي‌گردد هوا را به سوي پايين مي‌راند و تشكيل حباب مي‌دهد. در آب‌هاي گرم‌تر كه ميزان اكسيژن پايين است، قزل‌آلاها براي افزايش راحتي خود از اين حباب‌هاي خطي بهره مي‌جويند.
گرداب‌هاي كوچك
اين گرداب‌ها يا آب‌هاي چرخشي با گردش آب در اطراف و سپس برگشت به جاي اول، در قسمت مياني آبگیر ها به وجود مي‌آيند.
به دام افتادن غذا در اين گرداب‌ها، اين محل‌ها را تبديل به مكاني بسيار مناسب براي قزل‌آلا مي‌كند، چرا كه تغذيه در آن آسان‌تر مي‌شود. قزل‌آلاها در گرداب‌ها، به خاطر چرخش آب، رو به پايين جريان دارند. قزل‌آلاها صبر مي‌كنند از سرعت حركت غذا كاسته شود و غذاي به دام افتاده به طرف قوس آب برگردد. در اين حالت قزل‌آلا ديد بهتري نسبت به غذا و زمان بيشتري براي ديدن آن دارد. اين همچنين بدين معناست كه شانس بيشتري براي ديدن ماهيگيري دارند كه از سمت پايين جريان دارد مي‌آيد، چون رويشان به اوست. در اين شرایط، ماهيگير بايد با احتياط به گرداب‌ها نزديك شود و تا جاي ممكن در ارتفاعي هم سطح آب قرار گيرد؛ همچنين براي پنهان ماندن از ديد ماهي، از هر گونه اجزاي موجود رودخانه بهره جويد.
در كل براي ماهيگيري با اسپينر، بی حرکت و نزديك به سطح زمين بايستيد و سعي كنيد اسپينر را آن طرف ماهي فرود آورید تا در حال كشيدن، از كنار ماهي رد شود و او را به عكس‌العمل وادارد.
قسمت انتهايي
اين مكان، يكي از محل‌هاي اصلي ايستادن قزل‌آلا براي تغذيه است. به طور كلي غذاها پس از گذشتن از آبگیر به سمت پايين جريان حركت مي‌كنند و در قسمت باريكتر رودخانه، در انتهاي آبگیر جمع مي‌شوند. قسمت انتهایي آبگیر، با عمق نسبتاً كم و غذاي فراواني كه دارد، قزل‌آلا را در شرايط بسيار خوبي براي ديده شدن قرار مي‌دهد.
از آنجا كه قزل‌آلاها ذاتاً به امنیت خود اهميت مي‌دهند، در طول روز از اين قسمت دور مي‌مانند، چون به راحتي ديده مي‌شوند. به همين دليل اين محل‌ها را در حوالي غروب كه ميزان نور پايين‌تر است و خطر ديده شدن، به خصوص از سوي شكارچياني مثل پرندگان كمتر مي‌شود، ترجيح مي‌دهند. اما استثناهايي هم وجود دارد: اگر ميزان اكسيژن در جاهاي ديگر رودخانه كم باشد، براي تامین اکسیژن مورد نیاز به اين قسمت از رودخانه كه از اكسيژن فراوانی برخوردار است روي مي‌آورند.
شرايط موجود در آبگیر ها به شرايط سدها و خاكريزها شبيه است. اگر به محلي از رودخانه رسيديد كه حالتي آبشار مانند داشت، و آب آن به آبگیری وارد می شد، نكات بيان شده در مورد آبگیر ها را به یاد بیاورید.
در ماهيگيري با اسپينر، معمولاً به طرف بالاي جريان حركت مي‌كنيم و ابتدا در قسمت انتهاي حوضچه قلاب مي‌اندازيم. هر موقعي از روز هم كه بود اين محل‌ها را امتحان كنيد، چرا كه ممكن است وقتي كه اصلاً انتظارش را نداريد ماهي در آن باشد، به ويژه اگر اجزاي ديگر رودخانه براي حفظ آنها از خطر در آن حوالي یافت شود.
بعد به طرف قسمت مياني و گرداب‌ها، به طرف ساحل كه جريان در طول و در كنار خط حبابي حركت مي‌كند پرتاب كنيد. به طرف بالاي جريان حركت و پس از قسمت مياني، به طرف حوضچه پرتاب نماييد. سعي كنيد اسپينر را طوري فرود بياوريد كه از روي برآمدگي به طرف حوضچه حركت كند و قزل‌آلا شانس دنبال كردن آن را داشته باشد.